Analiz

2024 Yılı Türkiye Enerji Piyasasında Neler Oldu?

Enerji Monitör aboneleri için APlus Enerji tarafından hazırlanan 2024 Yılı Analizine göre, Türkiye’nin 2024’te toplam kurulu gücünün 115 bin 270 MW’a ulaştığı, yenilenebilir enerji yatırımlarıyla önemli bir büyüme kaydedildiği vurgulandı. Elektrikli araç altyapısından enerji piyasasındaki düzenlemelere kadar kapsamlı değişimlerin altı çizildi.

Raşit Kırkağaç

APlus Enerji’nin Enerji Monitör okuyucuları için hazırladığı 2024 Yılı Analizini Gündem Enerji okuyucuları için yeniden derledik. Analizde geride bıraktığımız yılda Türkiye enerji piyasasında öne çıkan önemli gelişmeler, mevzuat düzenlemeleri, politika değişiklikleri, fiyat, üretim ve diğer piyasa verilerine ilişkin değerlendirmeler yer alıyor.

2024 YILINDA TÜRKİYE’NİN ENERJİ KAPASİTESİNDEKİ GELİŞMELER

2024 yılı, Türkiye’nin enerji sektöründe kaynak bazında önemli değişimlere sahne oldu. Toplam kurulu güç, 26 Aralık itibarıyla 115 bin 270 MW’a ulaştı. Bu artış, yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygınlaşması ve yerli kaynaklara öncelik verilmesi sayesinde gerçekleşti.

KAYNAKLARIN DAĞILIMI VE DEĞİŞİMLER

Hidrolik enerjisi, yüzde 27,9’luk payıyla lider konumunu sürdürürken, destek mekanizmalarındaki değişiklikler nedeniyle bu kaynak eskisi kadar desteklenmiyor. Doğal gaz santralleri, 688 MW’lık bir düşüş yaşamasına rağmen, toplam kapasitenin yüzde 21,4’ünü oluşturuyor. Bazı doğal gaz santralleri, arz güvenliğine katkıları nedeniyle kapasite mekanizmasına dahil edildi. Yerli kömür santralleri, yüzde 10’luk bir pay ile enerji kaynakları arasında önemli bir yer tutmaya devam ediyor.

YENİLENEBİLİR ENERJİ BÜYÜMESİ

Güneş enerjisi, 3,6 GW’lık kapasite artışıyla toplamda 19,5 GW’a ulaştı. Bu büyüme, lisanssız santral yatırımları ve dağıtık üretimdeki artıştan kaynaklandı. 2025 itibarıyla yurt içinde üretilmiş güneş panellerinin teşvik kapsamında olması planlanıyor. Rüzgar enerjisi, 0,7 GW ek kapasiteyle toplamda 12,6 GW’a ulaştı. 2025 başında bin 200 MW rüzgar ve 800 MW güneş enerjisi kapasiteleri için YEKA yarışmaları düzenlenecek. Her yıl en az 2 GW kapasite hedefiyle yeni YEKA projeleri açıklandı. Jeotermal enerji, 1,7 GW’a, biyokütle enerjisi ise 2,1 GW’a ulaştı. Hidrolik enerji, sabit kalarak 32,2 GW seviyesinde kaldı. YEKA projelerinin avantajlarına bakacak olursak, 2025 itibarıyla devreye alınacak YEKA projeleri, döviz bazlı fiyatlandırma, asgari yerlilik şartı, uluslararası tahkim imkânı ve 49,5 USD/MWh asgari garanti fiyat gibi avantajlar sunuyor. Ayrıca, bu projeler TEİAŞ maliyetlerinden muaf tutulacak. 2023 ve 2024 yıllarının ilk 11 ayları karşılaştırıldığında, elektrik tüketiminde yüzde 3,6’lık bir artış gözlemlendi. 2035 Hedefleri Ekim 2024’te yayımlanan Yenilenebilir Enerji 2035 Yol Haritası, her yıl 2 bin MW’lık yeni rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesinin devreye alınmasını öngörüyor. Türkiye, yenilenebilir enerji kapasitesindeki bu artış ve YEKA projelerinin sağladığı avantajlarla enerji sektöründe sürdürülebilirlik ve yerli üretimi teşvik etmeye devam ediyor.

2024 YILI PTF VE YEKDEM GELİŞİMİ

2024 yılında Türkiye elektrik piyasasında Piyasa Takas Fiyatları (PTF), 2023 yılına kıyasla artış gösterdi. Yılbaşında 2 bin 700 TL/MWh olan azami fiyat limiti, Temmuz ayında 3 bin TL/MWh’e yükseldi. 28 Aralık itibarıyla, toplam 8 bin 712 saatin bin 93 saatinde azami limit değeri görüldü.

PTF’nin Yıllık Gelişimi

2024 yılı boyunca PTF, arz-talep dengesi, yenilenebilir enerji yatırımları, doğal gaz maliyetleri ve ekonomik koşullara bağlı olarak değişiklik gösterdi. Yılın en düşük PTF değeri Nisan ayında bin 764,04 TL/MWh, en yüksek değeri ise Ocak ayında 2 bin 588,83 TL/MWh olarak kaydedildi. Ortalama PTF, 2023 yılına kıyasla 3 ayda artış, 9 ayda düşüş gösterdi. Yıllık ortalama, önceki yıla göre 43,84 TL/MWh daha düşük hesaplandı. Günlük PTF ortalamaları, çeyrek bazında sırasıyla 2 bin 30,23 TL/MWh, bin 968,86 TL/MWh, 2 bin 519,59 TL/MWh ve 2 bin 419,83 TL/MWh olarak gerçekleşti. Yıl boyunca PTF, 8 kez bin TL/MWh altında, 102 kez ise 2 bin 500-3 bin TL/MWh arasında oldu. Yılın en düşük günlük PTF değeri 12 Nisan’da 380,21 TL/MWh, en yüksek değeri ise 22 Temmuz’da 2 bin 959,17 TL/MWh oldu. 710 saatte azami PTF olan 3 bin TL/MWh görülmüş, en düşük saatlik değer ise 0 TL/MWh olarak Mart ve Nisan aylarında toplam 4 saatte kaydedildi.

YEKDEM gelişimine bakacak olursak, 2024 yılında Yenilenebilir Enerji Kaynaklarını Destekleme Mekanizması’na (YEKDEM) katılan santrallerin toplam kurulu gücü 16 bin 802 MW olarak belirlendi. 784 santral YEKDEM’den yararlandı. Bunların içinde6,7 GW ile en yüksek paya sahip olanlar rüzgar santralleri oldu. YEKDEM’den yararlanan 170 santralin 93’ü yerli katkıdan faydalandı. Özellikle biyokütle santralleri bu mekanizmadan en fazla yararlanan kaynak türü oldu. 3 barajlı ve 3 akarsu santrali, yalnızca yerli katkı ilave fiyatından faydalandı. Mekanizma kapsamında USD bazlı YEKDEM katkısında 27 farklı fiyat oluştu. TL bazlı YEKDEM’den ise yalnızca 1 santral yararlandı.

2024 yılı, elektrik piyasasında arz-talep dengesi, yenilenebilir enerji yatırımları ve piyasa düzenlemelerinin etkisiyle önemli değişimlere sahne oldu. YEKDEM mekanizması, yenilenebilir enerji kaynaklarının desteklenmesinde belirleyici rol oynadı.

2024 YILINDA TÜRKİYE’DE ELEKTRİKLİ ARAÇ ŞARJ ALTYAPISININ GELİŞİMİ

2024 yılı, Türkiye’de elektrikli araç (EV) dönüşümünün hızlandığı ve şarj altyapısının gelişiminde önemli adımların atıldığı bir yıl oldu. Karbonsuzlaşma hedefleri doğrultusunda elektrikli araçlara olan ilgi arttı. Bu durum otomotiv sektöründe olduğu kadar enerji altyapısında da değişimlere yol açtı.

Şarj Altyapısındaki Gelişmeler

Şehir merkezleri ve otoyollarda hızlı şarj istasyonlarına olan talep arttı. AC ve DC şarj istasyonları, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın destekleriyle özel sektör tarafından yaygınlaştırıldı. Hızlı şarj istasyonlarının enerji şebekesine entegrasyonu, şarj sürelerini kısaltırken, artan talep enerji şebekesi üzerinde yoğun yükler oluşturdu. Pik saatlerdeki toplu şarj talepleri, şebekede dengesizliklere ve güç kayıplarına neden oldu.

Akıllı Şebeke ve Teknolojik Çözümler

Akıllı şarj sistemleri, araçların şarj saatlerini optimize ederek enerji talebini dağıttı ve şebeke üzerindeki yükü azalttı. Talep tarafı yönetimi ve akıllı enerji depolama çözümleri devreye alındı. V2G (Araçtan Şebekeye) teknolojisi, elektrikli araç bataryalarını geçici enerji depolama birimleri olarak kullanarak arz-talep dengesine katkı sağladı.

Yenilenebilir Enerji ile Entegrasyon

Elektrikli araçlardan kaynaklanan enerji talebindeki artış, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla karşılanmaya çalışıldı. Türkiye, güneş ve rüzgar enerjisi yatırımlarını artırarak karbon ayak izini azaltmayı hedefledi. Güneş enerji santralleriyle desteklenen şarj istasyonları, şebeke üzerindeki baskıyı azaltarak sürdürülebilir enerji kullanımını teşvik etti.

Bölgesel Yayılım ve Ulaşım Kolaylığı

Büyük şehirlerin yanı sıra Anadolu’da kurulan yeni şarj istasyonları, elektrikli araç kullanımını bölgesel olarak dengelemeye başladı.Otoyollarda hızlı şarj noktalarının artırılması, uzun mesafe yolculukları kolaylaştırdı. Şehir içindeki yavaş şarj çözümleri ise enerji tüketiminin daha kontrollü hale gelmesini sağladı.

2024 Yılında Belirlenen Enerji ve İklim Hedefleri

2024 yılı, Türkiye’nin enerji ve iklim stratejileri açısından kapsamlı hedeflerin belirlendiği bir yıl oldu. Yenilenebilir enerji, enerji verimliliği, karbon emisyonlarının azaltılması ve enerji arz güvenliğine yönelik somut adımlar atıldı. Ekim 2024’te yayımlanan Yenilenebilir Enerji 2035 Yol Haritası, 30 Ekim’de açıklanan 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı, 11 Kasım’da duyurulan 2024-2028 Stratejik Planı ve Kasım ayında düzenlenen COP29 Konferansı ile Türkiye’nin uzun vadeli hedefleri detaylandırıldı.

Yenilenebilir Enerji 2035 Yol Haritası

  • Her yıl en az 2 GW rüzgâr ve güneş kapasitesinin tahsis edilmesi.
  • 2035’e kadar 5 GW deniz üstü rüzgâr kapasitesinin devreye alınması.
  • Hibrit kapasitenin artırılması ve lisanssız projelere daha fazla kapasite tahsisi.
  • Toplam 69,6 GW ön lisans kapasitesi (43,5 GW güneş, 26,1 GW rüzgâr).
  • YEKA projelerinde 3 GW kapasite, batarya entegreli RES/GES için 33,9 GW hedefi.

2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı

  • Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) için mevzuat ve altyapı hazırlıklarının tamamlanması.
  • Karbon fiyatlandırma mekanizmalarının oluşturulması ve AB ile uyum sağlanması.
  • Gömülü karbon miktarını azaltarak sürdürülebilir inşaat malzemeleri üretiminin teşviki.
  • Temiz enerji kaynaklı elektrik üretiminin artırılması ve karbon yoğunluğunun azaltılması.
  • Yenilenebilir ve nükleer enerji yatırımlarının desteklenmesi.

2024-2028 Stratejik Planı

  • Güneş kurulu gücü: 33 bin 100 MW, rüzgar kurulu gücü: 19 bin 300 MW.
  • Nükleer kurulu güç: 4 bin 800 MW.
  • Yerli kaynaklardan elektrik üretimi: 270 milyar kWh, toplam üretimde yüzde 63 pay.
  • Günlük doğal gaz üretimi: 42,5 milyon metreküp, ham petrol üretimi: 210 bin varil.
  • Doğal gaz depolama kapasitesi: 12 milyar metreküp.
  • Maden ihracatı: 10 milyar USD.

COP29 KONFERANSI VE UZUN DÖNEMLİ İKLİM STRATEJİSİ

2030’a kadar yatırımlar:

  • Yenilenebilir enerji: 59 milyar USD.
  • Enerji depolama: 2,5 milyar USD.
  • Enerji verimliliği: 20,2 milyar USD.

2035 hedefleri:

  • Güneş enerjisi kurulu gücü: 76,9 GW, rüzgâr kurulu gücü: 43,1 GW.
  • Elektrikli araç sayısı: 4,2 milyon, yerlilik oranı: %75.
  • Akkuyu Nükleer Santrali’nin tam kapasiteyle çalışmasıyla 30 milyon ton CO2 emisyon azaltımı.
  • Elektrik talebi: 1.271,39 TWh (2053 yılına kadar %69,1 yenilenebilir enerji oranı).

COP29 VE TÜRKİYE’NİN ROLÜ

Türkiye, COP29 İklim Zirvesi’nde aktif bir rol üstlenerek, iklim değişikliğiyle mücadeledeki kararlılığını uluslararası kamuoyuna gösterdi. Paris Anlaşması’na taraf olduktan sonra net sıfır emisyon hedefini 2053 olarak belirleyen Türkiye, yenilenebilir enerji kapasitesini artırma, enerji verimliliğini iyileştirme ve yeşil dönüşüm politikalarını destekleme konularında önemli ilerlemeler kaydetti.

TÜRKİYE’NİN COP29’DAKİ ODAK NOKTALARI

Sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle uyumlu projeler için uluslararası finansman sağlanması hedeflendi. Yenilenebilir enerji ve karbon piyasalarıyla ilgili Türkiye, bu alanlardaki potansiyelini uluslararası topluma tanıtarak iş birliği çağrısında bulundu. Türkiye, COP31 için resmi adaylığını açıklayarak küresel iklim müzakerelerinde liderlik yapma ve uluslararası iş birliğini güçlendirme isteğini ortaya koydu. Ev sahipliği, Türkiye’nin ulusal başarılarını dünyaya tanıtması ve gelişmekte olan ülkelerin sesi olma hedefine katkı sağlayacak.

ABD’DE TRUMP’IN YENİDEN SEÇİLMESİ VE KÜRESEL ETKİLER

COP29 öncesinde Donald Trump’ın 2025’te Beyaz Saray’a döneceğinin kesinleşmesi, zirveye gölge düşürdü. Trump’ın ilk başkanlık döneminde Paris Anlaşması’ndan çekilen ABD, Joe Biden döneminde anlaşmaya geri dönmüş olsa da Trump’ın ikinci döneminde ABD anlaşmadan yeniden çekildi. Bu durum:

  • Küresel iklim mücadelesini sekteye uğratabilir.
  • Diğer ülkelerde domino etkisi yaratarak, örneğin Arjantin gibi ülkelerin de Paris Anlaşması’ndan çekilme ihtimalini artırabilir.
  • ABD’nin enerji ve iklim politikalarında bir yavaşlama beklense de, eyalet düzeyindeki karbonsuzlaşma çabalarının devam edeceği öngörülüyor.

TÜRKİYE’NİN KÜRESEL ROLÜ

COP29’daki aktif tutumuyla Türkiye, iklim diplomasisinde daha güçlü bir aktör olma hedefini vurgulamış ve yenilenebilir enerji yatırımları, yeşil dönüşüm politikaları ve uluslararası iş birliği çağrılarıyla dikkat çekti. Türkiye’nin kararlılığı, COP31 adaylığı için güçlü bir referans niteliği taşıyor ve ülkenin sürdürülebilir bir geleceğin inşasına küresel düzeyde katkıda bulunmaya hazır olduğunu gösteriyor.

2024 YILINDA ELEKTRİK PİYASASINA YÖNELİK YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİ

2024 yılı, Türkiye’nin elektrik piyasasında birçok yönetmelik değişikliğine sahne oldu ve toplayıcılık, depolamalı enerji sistemleri, dengeleme mekanizmaları ve yenilenebilir enerji destekleri gibi alanlarda yeni düzenlemeler getirildi.

TOPLAYICILIK FAALİYETİ YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİ

  • Toplayıcılık lisansı başvuruları 1 Ocak 2025’te başlayacak, lisans bedelleri daha sonra belirlenecek.
  • Portföy sınırları: 2.000 MW ile sınırlı olacak; en fazla 500 MW’ı lisanssız tesislerden oluşabilecek.
  • TEİAŞ altyapısı: Uzaktan izleme ve kontrol sistemleri 1 Mayıs 2025’te tamamlanacak.

DEPOLAMALI YÖNETMELİK DEĞİŞİKLİKLERİ

  • Küçük kapasiteli bağımsız depolama tesislerine izin verildi.
  • Depolamalı RES ve GES’ler için yarışmasız önlisans uygulamasıyla toplam 32,678 MW kapasiteye önlisans verildi.
  • Tedarikçilere farklı bölgelerde birden fazla tesis kurma hakkı tanındı.

DENGELEME VE UZLAŞTIRMA YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİKLERİ

  • Yeni kavramlar: Toplayıcı, toplayıcılık, dengeleme bölgesi gibi tanımlar eklendi.
  • TEİAŞ yetkileri: Dengeleme bölgeleri belirleme ve ticari sınır düzenleme yetkisi verildi.
  • KGÜP düzenlemeleri: Dengesizlik oranları, teminat seviyeleri ve piyasa faaliyetleri yeniden tanımlandı.

YAN HİZMETLER YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİKLERİ

  • Talep tarafı katılımı: Tüketim tesisleri yük azaltarak sisteme katkıda bulunabilecek (asgari tüketim 2025’te 10 bin MWh).
  • Üretim tesisleri frekans kontrol hizmeti sunacak.
  • Yükümlülük transfer platformu: Rezerv eksikliklerine hızlı çözümler sağlamak için oluşturuldu.

LİSANS YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİKLERİ

  • Rüzgar enerjisi tesisleri için teknik etkileşim izin belgesi koşulları kaldırıldı.
  • Toplayıcılık lisansı sahiplerine sermaye yeterliliği ve depolama tesisi ekleme prosedürleri tanımlandı.
  • On yıllık alım garantisi dolmuş tesisler, toplayıcı portföylerine dahil edilebilecek.

LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİM YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİKLERİ

  • Kaçak elektrik kullanımı tespit edilirse, tüketim YEKDEM’e bedelsiz katkı olarak kabul edilecek.
  • Lisanssız tesisler, bağlantı anlaşmalarını birleştirebilecek ve 10 yıl sonrası toplayıcılık kapsamında değerlendirilebilecek.

YEK-G VE YEKDEM YÖNETMELİKLERİ

  • YEK-G sistemi: Toplayıcılar, şarj ağı işletmecileri gibi yeni aktörler sisteme dahil edildi.
  • YEKDEM düzenlemeleri: Tesislerin piyasa faaliyetleri, ödemeler ve gelir hesaplama mekanizmaları yeniden düzenlendi. Usulsüz YEKDEM faydalanımları için geçmişe dönük ödemeler geri alınacak.

ELEKTRİK ŞEBEKE YÖNETMELİĞİ DEĞİŞİKLİKLERİ

  • Yeni tanımlar: Talep tarafı katılımı ve sınırlı frekans hassasiyeti gibi kavramlar eklendi.
  • Üretim tesisleri için reaktif güç destek hizmetleri ve frekans kontrol yükümlülükleri netleştirildi.
  • Şebeke uyumluluğu: Yeni tesisler için ek sertifikalar zorunlu hale getirildi.

Bu yönetmelik değişiklikleri, enerji piyasasında yenilikçi teknolojilerin entegrasyonu, yenilenebilir enerji destekleri ve piyasa dengesizliklerinin azaltılması amacıyla yapıldı. Toplayıcılık ve depolamalı enerji projelerine yönelik düzenlemeler, yenilenebilir enerji yatırımlarını artırmayı ve enerji arz güvenliğini sağlamayı hedefliyor.

2024 YILINDA İTHAL KÖMÜR VE DOĞAL GAZ FİYATLARINDAKİ DALGALANMALAR

2024 yılında küresel enerji piyasalarındaki dalgalanmalar, Türkiye’nin ithal kömür ve doğal gaz tedarik politikalarını ve bu kaynakların kârlılığını önemli ölçüde etkiledi. AB’nin yeşil dönüşüm çabaları, Asya’nın yüksek enerji talebi ve jeopolitik gerginlikler, fiyat istikrarını olumsuz etkiledi.

Çin ve Hindistan gibi sanayileşen ülkelerin artan enerji talebi, küresel kömür fiyatlarını yüksek seviyelerde tutuyor. AB’nin Rusya’ya bağımlılığı azaltma çabası da fiyatları artırdı. Finansman kısıtlamaları ve iklim politikaları, kömür arzını uzun vadede azaltıyor. Yüksek ithal kömür fiyatları, enerji şirketlerinin maliyetlerini artırarak kömürün rekabetçiliğini zayıflatmış ve doğal gaz ile yenilenebilir enerjiyi daha cazip hale getirdi. Şirketler, kârlılıklarını korumak için hedge mekanizmaları, lojistik optimizasyon ve verimlilik artırıcı teknolojilere yöneldi.

LNG terminalleri ve üretici ülkelerden gelen esnek tedarik imkanları piyasayı rahatlatmıştır. Ancak jeopolitik riskler, boru hattı kesintileri ve hava koşulları nedeniyle fiyat dalgalanmaları devam ediyor. Türkiye’nin doğal gazda stratejisine bakıldığında, Azerbaycan ve İran boru hatları ile LNG ithalatına dayalı karma bir politika izleniyor. Yılda 50 milyar metreküp gaz tüketen Türkiye, doğal gaz fazlasını ihracata yönlendiriyor. Türkiye’nin doğal gaz altyapısı, yılda 80 milyar metreküp gaz taşıyabilecek kapasiteye ulaştı.

UZUN VADELİ LNG ANLAŞMALARI

ExxonMobil: Yıllık 2,5 milyon ton (3,45 milyar metreküp) kapasiteyle, toplamda 34,5 milyar metreküp için 10 yıllık anlaşma (Mayıs 2024).

TotalEnergies: 2027’den itibaren yıllık 1,6 milyar metreküp, toplamda 16 milyar metreküp LNG için anlaşma. Avrupa ve Mısır’a yönlendirme opsiyonu bulunuyor (Eylül 2024).

Shell: 2027’den itibaren yıllık 4 milyar metreküp LNG tedarik edilecek. Fiyatlandırma, ham petrol ve Henry Hub’a bağlı hibrit bir formülle yapıldı.

Anlaşmaların Etkileri

Arz Güvenliği: Uzun vadeli LNG anlaşmaları enerji arzında istikrar sağlayarak piyasa dalgalanmalarına karşı Türkiye’yi koruyor.

Esnek Koşullar: Bölgesel ve küresel ticaret fırsatları sunarak maliyetlerin düşürülmesine katkı sağlıyor.

Enerji Merkezi Olma: Doğal gaz fazlasının Avrupa pazarına ihracı, Türkiye’nin bölgesel bir enerji merkezi olma hedefine destek veriyor.

2024’te yüksek ithal kömür fiyatları ve dalgalı doğal gaz piyasası, Türkiye’nin enerji stratejilerini çeşitlendirme ve maliyet risklerini yönetme gerekliliğini artırdı. LNG anlaşmalarıyla arz güvenliği güçlendirilirken, yenilenebilir enerji yatırımlarının cazibesi artmaya devam etti.

KAPASİTE MEKANİZMASI VE 2024 YILI GELİŞMELERİ

Kapasite Mekanizması, Türkiye’de enerji arz güvenliğini artırmak ve ekonomik zorluk yaşayan elektrik üretim tesislerini desteklemek amacıyla uygulanıyor. Bu mekanizma, üretim tesislerine kurulu güçleri üzerinden ödeme yaparak, elektrik üretiminden bağımsız bir gelir desteği sağlıyor. Özellikle yerli kömür ve doğal gaz santralleri bu destek kapsamında yer alıyor.

2024 YILI KAPASİTE MEKANİZMASI KAPSAMI

TEİAŞ, 2024’te 43 santralin Kapasite Mekanizması’ndan yararlanacağını açıkladı. Bunlar, 16 yerli kömür santrali, 9 ithal ve yerli kömür yakan santral, 15 ithal doğal gaz santrali, 3 ithal ve yerli doğal gaz santrali. Yunus Emre ve Kemerköy Termik Santralleri de adaylar arasında yer aldı.

2024 Düzenlemeleri ve Ödemeler

Yerli kömür santralleri için sabit maliyet bileşeni 450 TL/MWh olarak belirlendi. Hidroelektrik santraller, büyük ölçüde mekanizma kapsamından çıkarıldı. EPDK’nın kapasite mekanizması bütçesi 2023’te 4  milyar TL iken, 2024’te yüzde 25 artışla 5 milyar TL olarak belirlendi.

2024 yılı ödemeleri (ilk 10 ay):

  • Doğal gaz santralleri: 403.154 TL/MW,
  • Yerli kömür santralleri: 465.202 TL/MW,
  • Yerli kömür kullanan ithal kömür santralleri: 9.433 TL/MW.

2023 yılına kıyasla özellikle doğal gaz santrallerine yapılan ödemeler ciddi bir artış gösterdi.

2024 yılında yapılan düzenlemelerle yerli kömür ve doğal gaz santrallerine sağlanan destekler artırıldı, hidroelektrik santraller mekanizma dışına alındı. Kapasite ödemelerindeki artış, enerji arz güvenliğinin sağlanmasına ve yerli kaynakların kullanımının teşvik edilmesine yönelik önemli bir adım oldu.