Azerbaycan gaz ihracat kapasitesini genişletmeyi hedefliyor
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, ülkesinin Orta Doğu’ya doğal gaz ihracatını boru hatları ve swap yoluyla artırmayı planladığını açıkladı. Şu anda Avrupa’daki 10 ülkeye gaz sağlayan Azerbaycan, 2030’a kadar ilave 8 milyar metreküp gaz üretmeyi hedefliyor.
Azerbaycan’ın, Orta Doğu’ya gaz ihracatını genişletme planı var. Aliyev boru hatları ve swap mekanizmaları üzerinden yeni pazarlara açılmayı hedefliyor.
Suriye’ye doğal gaz ihracatı 2 Ağustos 2025’te başladı. Gaz, Türkiye üzerinden Kilis hattıyla Halep ve Humus’taki elektrik santrallerine iletiliyor.
– Başlangıç hacmi: yıllık 1,2 milyar m³ (günlük 3,4 milyon m³).
– Hedeflenen artış: yıllık 2 milyar m³ (günlük 6 milyon m³).
– Amaç: 1,2–1,3 GW elektrik üretim kapasitesi sağlamak.
– Etki: 5 milyon haneye kadar günde 10 saate varan elektrik tedariki planlanıyor.
Herkes Avrupa gazdan çıkacak demesine rağmen Aliyev Avrupa hala hedef pazar diyor. Demek ki öyle hemen bir çıkış yok. Kimse uçup kaçmıyor yani.
– Azerbaycan şu an 10 Avrupa ülkesine gaz sağlıyor (8’i AB üyesi).
– 2030’a kadar ilave 8 milyar m³ arz kapasitesi planlanıyor.
Avrupa’daki başlıca sözleşmeler:
– Sabit hacimli: İtalya, Yunanistan, Bulgaristan.
– Esnek hacimli (yani volume unspecified dediğimiz şey): Almanya (SEFE) dahil 9 ülke ile 10 yıllık anlaşmalar mevcut.
– Hedeflenen toplam Avrupa arzı: yıllık 15 TWh (~1,5 milyar m³ civarı).
Türkiye’ye gaz ihracatı TANAP ve Güney Kafkasya Boru Hattı (SCP) ile sürüyor. Gürcistan’a SCP ve Gazimagomed-Gazakh hattı üzerinden sevkiyat yapılıyor.
Azerbaycan’ın 2024 toplam gaz ihracatı: 25,2 milyar m³ (2023’e göre %5,8 artış var.)
Yenilenebilir enerji alanında Körfez ülkeleriyle iş birliği derinleşiyor gibi görünüyor çünkü BAE ve Suudi Arabistan, Azerbaycan’daki en büyük yenilenebilir enerji yatırımcıları konumunda.
Aliyev’in en dikkat çekici sözlerinden biri de Azerbaycan’ın artık sadece üretici değil, aynı zamanda uluslararası enerji tüccarı olarak konumlanması. Bunun nedeniyse swap ve ticaret yoluyla üçüncü ülkelere enerji taşıma kapasitesinin artırılması olarak gösterilebilir.