IEA Küresel Jeotermal Raporu Özet

Küresel Enerji Talebindeki Payı (2023):

• Jeotermal enerji, küresel enerji talebinin yalnızca %0,8’ini karşılıyor. Bu oran, biyokütlenin %7’lik ve diğer yenilenebilir kaynakların (rüzgar, güneş) %1-3’lük paylarına göre oldukça düşük.

Elektrik Üretim Kapasitesi (2003-2023):

• Yıllık jeotermal elektrik üretimi son yirmi yılda neredeyse iki katına çıkarak 100 TWh’a ulaştı.
• ABD, Endonezya ve Türkiye gibi ülkeler toplam kapasitenin üçte ikisinden fazlasını oluşturuyor.

Potansiyel ve Gelecek Büyüme

Teknik Potansiyel:

• Jeotermal enerji, 2050’ye kadar 800 GW kapasite sağlayarak küresel elektrik talep artışının %15’ini karşılayabilir.

Jeotermal Büyüme Senaryoları (2030-2050):

• Belirlenmiş Politikalar Senaryosu’na (STEPS) göre kapasite, 2030’da 22 GW, 2050’de ise 60 GW seviyesine ulaşabilir.

Maliyet Dağılımı ve Yatırım Eğilimleri

Düzeylendirilmiş Elektrik Üretim Maliyeti (LCOE):

• Jeotermal enerji için LCOE 40-240 USD/MWh arasında değişiyor. Bu değer, rüzgar ve güneş enerjisine göre daha yüksek ancak sürekli üretim avantajı sunuyor.

Küresel Yatırımlar:

• 2023’te jeotermal yatırımlar 47 milyar USD’ye ulaştı ve yenilenebilir enerji harcamalarının %5’ini oluşturdu.
• Çin, toplam yatırımların %70’inden fazlasını gerçekleştirerek lider durumda.

İstihdam ve Ekonomik Etki

İş Yaratma:

• Jeotermal enerji, dünya genelinde 140.000 kişiye istihdam sağlıyor; bu istihdamın önemli bir kısmı sondaj ve tesis inşasında yer alıyor.

İşgücü Dağılımı:

• İstihdamın %80’i gelişmekte olan piyasalarda, %20’si ise gelişmiş ekonomilerde yoğunlaşmış durumda.

Teknolojik Yenilikler ve Zorluklar

Kullanım Oranları ve Kapasite Faktörleri:

• Jeotermal tesisler %75-80 kapasite faktörleriyle çalışıyor. Bu oran, rüzgar (%30) ve güneş (%15) enerjisine göre oldukça yüksek.

Petrol ve Gaz Sektörü ile Ortaklık:

• Jeotermal projelerdeki yatırımların %80’i, petrol ve gaz sektörünün yetkinliklerine dayanıyor.

Isı Uygulamaları

Doğrudan Isı Kullanımı:

• Jeotermal enerjinin %53’ü yeraltı kaynaklı ısı pompaları, %33’ü ise bölgesel ısıtma ile sağlanıyor.

Politikalar ve Düzenlemeler

Risk Azaltma Mekanizmaları:

• Jeotermal enerji, yalnızca 27 ülkenin risk azaltma politikalarına sahip olmasıyla güneş ve rüzgarın gerisinde kalıyor.

Gelir Desteği Mekanizmaları:

• Jeotermal için açık artırmalarda fiyatlar 100-170 USD/MWh arasında, hükümet tarifeleri ise Almanya’da 275 USD/MWh’ye kadar çıkabiliyor.