IEA Elektrik Raporu Özeti
Rapora göre küresel elektrik talebi 2025-27 yılları arasında hızla artacak. Gerekçe olarak genel hatlarıyla, endüstriyel üretim, klima kullanımı, elektrifikasyon ve veri merkezleri genişlemesi olarak sıralanabilir.
2024’te talep %4,3 büyüdü, 2027’ye kadar yıllık ortalama %4 civarında artması bekleniyor.
Elektrik talep artışının %85’i gelişmekte olan ekonomilerden gelecek.
Çin, 2024’te elektrik talebini %7 artırdı, 2027’ye kadar yıllık ortalama %6 büyümesi bekleniyor.
Hindistan’ın elektrik talebi 2025-2027’de %6,3 büyüyecek.
Çin’de sanayi elektrifikasyonu hızla artıyor, güneş paneli, batarya ve elektrikli araç üretimi elektrik talebinin üçte birini oluşturuyor.
Veri merkezlerinin 2027’ye kadar elektrik tüketimini iki katına çıkarması öngörülüyor.
Gelişmiş Ülkelerde Talep Tekrar Artıyor
Gelişmiş ülkelerde elektrik talebi son 15 yılın aksine yeniden yükseliyor.
2024’te ABD’nin elektrik talebi %2 büyüyerek rekor seviyeye ulaştı.
2025-2027’de ABD’de yıllık %2 talep artışı bekleniyor. Büyük kısmı veri merkezlerinden gelecek.
AB’de elektrik tüketimi 2021 seviyelerine ancak 2027’de dönecek.
2022 ve 2023’te elektrik tüketimi %3 azaldı, 2024’te ise %1,4 artış kaydedildi.
AB’de sanayi elektrifikasyonu düşük seyretse de konut ve ticari kullanım artıyor.
Elektrik Talep Artışı Yenilenebilir Kaynaklarla Karşılanacak
2027’ye kadar talep artışının %95’ini yenilenebilir ve nükleer enerji karşılayacak.
2025 itibarıyla yenilenebilir enerji küresel elektrik üretiminde kömürü geçecek.
Güneş enerjisi 2024’te küresel üretimin %7’sini karşıladı, 2027’ye kadar küresel üretimin yarısını sağlayacak.
Çin, ABD ve Hindistan’da güneş enerjisi 2027’de elektrik üretiminde %10 paya ulaşacak.
Rüzgar enerjisi 2025-2027 döneminde küresel elektrik talebinin üçte birini karşılayacak.
Nükleer enerji 2025’te rekor seviyeye ulaşacak, özellikle Fransa, Japonya, Çin ve Hindistan’da büyüme bekleniyor.
Elektrik Üretiminden Kaynaklanan Emisyonlar Durağanlaşacak
2024’te elektrik üretiminden kaynaklanan CO₂ emisyonları %1 arttı, ancak 2025-2027’de sabit kalması bekleniyor.
Kömür kaynaklı elektrik üretimi 2027’ye kadar dünya genelinde %33’ün altına inecek.
Doğal gazdan elektrik üretimi 2025-2027’de yıllık %1 büyüyecek.
Elektrik Fiyatları ve Sistem Esnekliği
2024’te AB, Hindistan, Birleşik Krallık ve ABD’de toptan elektrik fiyatları ortalama %20 düştü.
Negatif elektrik fiyatlarının görülme sıklığı arttı, özellikle Avrupa, Avustralya ve ABD’nin bazı bölgelerinde.
Elektrik sisteminde esnekliği artırmak için daha fazla düzenleme ve depolama yatırımı gerekiyor.
Hava Koşullarının Elektrik Sistemine Etkisi ve Güvenlik
2024’te aşırı hava olayları (fırtına, kuraklık, sıcak hava dalgaları) küresel elektrik sisteminde büyük aksaklıklara neden oldu.
ABD, Meksika, Ekvador ve Kolombiya gibi ülkelerde şebekeler zorlandı.
Güç arz güvenliğinin sağlanması için esnek enerji kaynaklarına yatırımın artırılması gerekiyor.