Macaristan Sınır Ötesi Fiyat Dalgalanmalarını Engelleyemiyor
IMF, 24 AB ülkesinde toptan elektrik fiyat dalgalanmalarını ve etkilerini analiz etti. Buna göre Macaristan, AB’de en yüksek sınır ötesi elektrik fiyat dalgalanması yaşayan ülke konumunda.
- Sınır ötesi fiyat dalgalanmaları ulusal elektrik piyasalarını domine ediyor.
- Macaristan, AB’de en yüksek sınır ötesi elektrik fiyat dalgalanması yaşayan ülke, en düşük etkiyi ise İrlanda görüyor.
- Macar elektrik piyasası (HUPX), Batı Balkanlar için bir referans noktası ve 2023’te rekor fiyatlara ulaştı.
- Elektrik fiyatlarındaki artışın temel sebebi, doğal gaz santrallerindeki üretim maliyetleri ve marjinal fiyatlandırma yöntemi oldu.
- AB’de toptan elektrik fiyatları, 2020’de 35 EUR/MWh iken, 2021’de 250 EUR/MWh’ye çıktı.
- 2024’te fiyatlar 82 EUR/MWh’ye geriledi ancak hâlâ jeopolitik ve piyasa şoklarına duyarlı.
- Fiyat dalgalanmalarının %73’ü sınır ötesi faktörlerden, sadece %27’si ulusal faktörlerden kaynaklanıyor.
- IMF’nin analizi, ENTSO-E’nin Aralık 2014 – Nisan 2024 verilerini kullanarak yapıldı.
- Yenilenebilir enerji kaynaklarının artışı (özellikle güneş ve rüzgar), fiyat dalgalanmalarını artırıyor.
- IMF, altyapı modernizasyonu ve düzenleyici reformların fiyat dalgalanmalarını azaltabileceğini öne sürüyor.
- Mevcut bölgesel fiyatlandırma sisteminden “düğüm tabanlı fiyatlandırmaya” (nodal pricing) geçiş öneriliyor.
- Bu reformlar, elektrik piyasalarının entegrasyonunu, enerji güvenliğini ve düşük karbonlu enerji dönüşümünü destekleyebilir.